Tkanka łączna, bardzo rozpowszechniona w organizmie, wystę­puje w różnych postaciach. Wszystkie one mają wspólne pochodzenie (wywodzą się z mezenchymy) i zdolność wytwarzania włókien w isto­cie międzykomórkowej.

Wyróżnia się 3 grupy tkanek łącznych: 1) tkankę łączną właści­wą, 2) tkanki łączne o charakterze swoistym oraz 3) tkanki łącz­ne szkieletowe.

Tkanka łączna właściwa

Spośród różnych postaci tej tkanki wyróżnia się tkankę łączną włó­knistą luźną i tkankę łączną włóknistą zbitą (zwartą).

Tkanka łączna włóknista luźna jest najmniej zróżnicowaną i naj­bardziej rozpowszechnioną w organizmie tkanką łączną. Nie tworzy narządów, a pokrywa ich powierzchnie, tworzy torebki stawowe oraz osłonki naczyń krwionośnych i nerwów, a także wypełnia przestrzenie międzykomórkowe. Tkanka łączna włóknista luźna zbudowana jest z substancji międzykomórkowej i elementów komórkowych.

Komórki tkanki, czyli histiocyty, w zależności od stanu czynnościo­wego organizmu przekształcają się w fibroblasty, fibrocyty, makrofagi, komórki plazmatyczne, tuczne, tłuszczowe i barwnikowe. Wszystkie te komórki są luźno położone, a między nimi znajduje się substancja międzykomórkowa.

Fibroblasty i ich dojrzałe postacie fibrocyty wytwarzają włókna tkanki łącznej: kolagenowe, sprężyste, siateczkowe, oraz składniki substancji podstawowej. Makro fagi mają zmienne kształty. W spoczynku posiadają rozpostarte wypustki, w stanach za­palnych przyjmują kształt kulisty i uzyskują znaczną aktywność ru­chową. Mają zdolność fagocytozy i pinocytozy. Komórki plaz­matyczne, w kształcie owalne, biorą udział w wytwarzaniu ciał od­pornościowych. Komórki tuczne, o kształcie zmiennym, w cytoplazmie zawierają liczne ziarna heparyny, która obniża krzepliwość krwi. Komórki tłuszczowe mają zdolność gromadzenia w cytoplazmie tłuszczu. Duże skupienia tych komórek tworzą tkankę tłuszczo­wą. Komórki barwnikowe, o różnym kształcie, w cytoplazmie zawierają ziarnka barwnika zwanego melaniną. Melanina wystę­puje w tkance łącznej skóry oraz w tkance barwnikowej naczyniówki gałki ocznej.

Poza wyżej wymienionymi komórkami, w tkance łącznej włóknistej luźnej można napotkać komórki, które w zmiennej liczbie przenikają doń z układu krwionośnego i chłonnego. Mogą to być leukocyty, lim­focyty i monocyty. Komórki te mają powstawać z niezróżnicowanych komórek tkanki łącznej.

Substancja międzykomórkowa tkanki łącznej włóknistej luźnej zawiera włókna kratkowe, kolagenowe i sprężyste. Włókna kratkowe są zbudowane z substancji białkowej zwanej retikuloną. Włókna kolagenowe, czyli klejorodne, zbudowane z substancji zwanej kolagenem, są bardzo wiotkie i odporne na ro­zerwanie. Nadają one tkankom elastyczność. Włókna sprężyste, czyli elastyczne, zbudowane z substancji białkowej zwanej elastyną, są rozciągliwe i nadają tkankom sprężystość.

Tkanka łączna włóknista zbita zbudowana jest z nielicznych ele­mentów komórkowych sprężystych i kolagenowych. Włókna te mają utkanie nieregularne, np. w skórze właściwej, lub regularne, np. ścięgna.

W zależności od rodzaju włókien przeważających w tkance łącznej włóknistej zbitej, wyróżnia się tkankę łączną włóknistą zbitą o przewa­dze włókien kolagenowych oraz tkankę łączną włóknistą zbitą o przewadze włókien sprężystych. Pierwsza tworzy bu­dulec dla powięzi, torebek stawowych, więzadeł i ścięgien, a druga -  dla więzadeł.