Układ trawienny składa się z przewodu pokarmowego (jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego i jelita grubego) oraz z gruczołów ślinowych, trzustki i wątroby. Podstawową czynnością układu trawiennego jest transport organicznych substancji pokarmowych oraz wody i składników mineralnych ze środowiska zewnętrznego do środowiska wewnętrznego organizmu.
Pokarm wprowadzony do jamy ustnej jest przesuwany przez kolejne odcinki przewodu pokarmowego, gdzie podlega rozdrobnieniu, upłynnieniu, zmieszaniu z wydzielinami gruczołów układu trawiennego i strawieniu. Trawienie polega na rozłożeniu przez enzymy trawienne wielkocząsteczkowych składników pokarmowych, takich jak wielocukry, białka i tłuszcze na proste związki chemiczne: cukry proste (glukoza, galaktoza, fruktoza), aminokwasy i kwasy tłuszczowe. Drobnocząsteczkowe składniki pokarmu oraz produkty trawienia są transportowane przez komórki nabłonka pokrywającego światło przewodu pokarmowego do krwi lub limfy. Proces ten nosi nazwę wchłaniania lub absorpcji. Nie wchłonięte resztki pokarmu zostają wydalone w postaci kału.
Przewód pokarmowy jest kanałem długości ok. 4,5 m. Wnętrze jego jest przedłużeniem środowiska zewnętrznego, a zatem zawartość tego kanału praktycznie znajduje się poza organizmem. Potwierdzeniem tego są miliony bakterii zamieszkujące dolny odcinek przewodu pokarmowego (jelito grube), nieszkodliwe, a nawet pożyteczne w tym środowisku. Kiedy jednak bakterie te dostaną się do środowiska wewnętrznego organizmu, np. w wyniku pęknięcia wyrostka robaczkowego, stanowią śmiertelne zagrożenie.
Powierzchnię wewnętrzną przewodu pokarmowego wyścieła błona śluzowa, którą otaczają błona podśluzowa i błona mięśniowa. Ostatnią warstwę stanowi błona surowicza.
Błona śluzowa składa się z trzech warstw: 1) warstwy komórek nabłonkowych tworzących barierę pomiędzy wnętrzem przewodu pokarmowego i środowiskiem wewnętrznym organizmu; zawiera ona komórki receptorowe, np. kubki smakowe w jamie ustnej, oraz liczne gruczołowe komórki wytwarzające śluz i inne wydzieliny, np. enzymy trawienne, hormony itp., 2) warstwy tkanki łącznej zawierającej drobne naczynia krwionośne, limfatyczne i włókna nerwowe oraz z 3) warstwy włókien mięśniowych, których skurcze powodują ruchy błony śluzowej (tworzenie fałdów, ruchy kosmków jelitowych).
Błona podśluzowa jest zbudowana z tkanki łącznej i zawiera większe naczynia krwionośne i limfatyczne oraz sieć włókien nerwowych i komórki nerwowe tworzące tzw. sploty podśluzówkowe.
Błona mięśniowa składa się z dwóch lub trzech warstw mięśni gładkich o przebiegu okrężnym i podłużnym lub skośnym (w żołądku). Pomiędzy warstwami mięśni znajdują się liczne komórki nerwowe, których wypustki tworzą tzw. sploty śródścienne. Skurcze mięśni tworzących błonę mięśniową umożliwiają mieszanie i przesuwanie treści pokarmowej. Przesuwanie treści pokarmowej odbywa się głównie dzięki tzw. ruchom robaczkowym, czyli perystaltycznym. Polegają one na następujących po sobie skurczach okrężnej warstwy mięśni kolejnych odcinków przewodu pokarmowego. Dzięki tym skurczom pokarm wyciskany jest z odcinka kurczącego się do następnego odcinka w danym momencie rozkurczonego.
Błona surowicza w niektórych odcinkach przewodu pokarmowego tworzy więzadła i krezki doprowadzające naczynia krwionośne i nerwy.